Czyszczenie BIK – na czym polega?

Biuro Informacji Kredytowej S.A. to przedsiębiorstwo założone przez banki i inne instytucje pożyczkowe. Podstawą prawną funkcjonowania BIK S.A. jest przepis art. 105 ust. 4 ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe (Dz. U. 1997 Nr 140 poz. 939), który umożliwia bankom, wspólnie z bankowymi izbami gospodarczymi, utworzyć instytucje upoważnione do gromadzenia, przetwarzania i udostępniania m.in. informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie niezbędnym do oceny zdolności kredytowej konsumenta.

Przetwarzanie danych osobowych w związku z zaciągniętymi przez daną osobę kredytami i pożyczkami nie jest nieograniczone. Pierwszym zasadniczym ograniczeniem nałożonym przez ustawodawcę na podmiot gromadzący, przetwarzający i udostępniający informacje zawierające dane osobowe, w tym BIK S.A., jest cel takich czynności. Zgodnie przepisem art. 105a ust. 1 prawa bankowego przetwarzanie przez banki, inne instytucje ustawowo upoważnione do udzielania kredytów, instytucje pożyczkowe i inne wskazane w przepisie podmioty może być wykonywane w celu oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego. Ważne jest także, że przetwarzanie danych może odbywać się jedynie w związku zawartą umową.

Należy w tym miejscu odpowiedzieć na często zadawane pytanie, czy przetwarzanie wskazanych danych osobowych w przedmiotowym kontekście może odbywać się również bez zgody osoby, której dane są przetwarzane?

Odpowiedź znajdziemy w przepisie art. 105 ust. 3 prawa bankowego. Dokonując analizy przepisu stwierdzimy, że bank lub inna instytucja pożyczkowa może przetwarzać dane osobowe dla celów oceny zdolności bez zgody zainteresowanego, gdy:
· osoba nie wykonała zobowiązania lub dopuściła się zwłoki powyżej 60 dni w spełnieniu świadczenia wynikającego z umowy zawartej z bankiem/instytucją pożyczkową;
· bank/instytucja pożyczkowa poinformowała kredytobiorcę/pożyczkobiorcę po upływie 30 dni od powstania wskazanego wyżej opóźnienia o zamiarze przetwarzania danych bez zgody.
Dodatkowo przetwarzanie informacji stanowiących tajemnicę bankową w omawianym przypadku nigdy nie może być wykonywane przez okres dłuższy niż 5 lat (art. 105a ust. 5 prawa bankowego).

Często zdarza się jednak, że banki nie dochowują powyższych wymogów, przez co domaganie się usunięcia konkretnych wpisów w BIK S.A. na podstawie regulacji przewidzianych w RODO jest skuteczne. Rolą Kancelarii zajmującej się „czyszczeniem BIK” jest właśnie weryfikacja spełnienia przez bank powyższych warunków i na jej podstawie wyegzekwowanie od banku wykreślenia negatywnych wpisów zamieszczonych bez podstawy prawnej.